Có thể đây sẽ là một thời điểm quan trọng cho cuộc chiến ở Ukraine khi mà Đức tuyên bố sẽ cung cấp xe tăng Leopard 2 cho quân đội Kiev, theo tin CNN đã đưa.  

Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã công bố sự viện trợ này vào thứ Tư; có thể coi đây là một cái gật đầu đồng ý trước những áp lực quốc tế ngày càng tăng (đứng đầu là Hoa Kỳ, Ba Lan và một số các nước châu Âu khác) kêu gọi Berlin tăng cường hỗ trợ quân sự và cam kết gửi các phương tiện đã đề cập trước đó. 

Công bố này cũng phù hợp với động thái mới của Hoa Kỳ. Hôm thứ Tư, Tổng thống Joe Biden nói rằng ông đang viện trợ 31 xe tăng M1 Abrams cho Ukraine, trái ngược sự phản đối lâu dài trước đó của chính quyền này đối với các khẩn cầu từ Kiev về việc cung cấp các phương tiện quân sự phức tạp và cần bảo trì nhiều.

Việc hàng loạt phương tiện quân sự của phương Tây đổ về Kiev có thể khiến cục diện của cuộc chiến thay đổi nhanh hơn. Đó là một sự đột phá báo hiệu quan điểm tích cực của toàn thế giới về một chiến thắng giành lại lãnh thổ cho Ukraine. 

Điều quan trọng là, những sự hỗ trợ này có thể cho phép Ukraine chiến đấu chống lại lực lượng của Moscow và chiếm lại nhiều vùng đất bị chiếm đóng hơn là tập trung chủ yếu vào việc đánh trả các cuộc tấn công của Nga.

Vậy diễn biến chi tiết hơn của các công bố là gì và chúng ảnh hưởng đến cuộc chiến như thế nào?

Những gì đã được công bố?

Hôm thứ Tư, thủ tướng Đức, Scholz cho biết chính phủ của ông sẽ gửi 14 Xe tăng Leopard tới Ukraine, kết thúc nhiều tháng cân nhắc và nhiều ngày đàm phán căng thẳng với các đối tác NATO.

Chính phủ Đức cho hay “Đây là kết quả của các cuộc tham vấn chuyên sâu giữa Đức với các đối tác quốc tế và châu Âu”.

Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Đức đã từng chia sẻ với CNN rằng quân đội Đức có 320 xe tăng Leopard 2 nhưng không cho biết bao nhiêu chiếc sẽ sẵn sàng tham gia chiến đấu.

Chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hoan nghênh thông tin Đức sẽ gửi cho Ukraine xe tăng chiến đấu Leopard 2 và nhắc lại rằng họ cần “số lượng lớn”.

Andriy Yermak chia sẻ trên Telegram “Bước đầu tiên đã được thực hiện. Tiếp theo là ‘liên minh xe tăng’. Chúng tôi cần rất nhiều Leopards”.

Khi nào thì Ukraine có thể sử dụng?

Chính phủ Đức tuyên bố mục tiêu là “tập hợp nhanh chóng” hai tiểu đoàn với xe tăng Leopard 2. “Việc huấn luyện lính Ukraine sẽ bắt đầu gấp rút ở Đức. Ngoài huấn luyện, gói này cũng sẽ bao gồm hậu cần, đạn dược và hệ thống bảo trì”.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết xe tăng Leopard có thể hoạt động tại chiến trường Ukraine trong khoảng 3 tháng tới.

Kế hoạch lắp ráp xe tăng Abrams có thể sẽ phức tạp hơn; trước tiên chúng cần phải được vận chuyển qua biển Đại Tây Dương, đó là chưa tính đến việc chúng có hệ thống được coi là phức tạp hơn. 

Tuần trước, Colin Kahl, Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách chính sách của Lầu Năm Góc cho Reuters biết “Xe tăng Abrams là một thiết bị rất phức tạp. Nó đắt tiền. Việc tập huấn yêu cầu cao hơn. Nó có một động cơ phản lực. Tôi cứ cho rằng, chúng tôi vẫn chưa đạt được đến điểm này” – Kahl chia sẻ khi trao xe tăng cho Ukraine, một dấu hiệu cho thấy các quan điểm của Hoa Kỳ đã thay đổi nhanh như thế nào trong những ngày đàm phán vừa qua.

Lợi thế của Leopards là lính Ukraine có thể nhanh chóng vận hành được loại xe tăng này; đó là một ưu điểm so với những chiếc Abrams cồng kềnh hơn.

Abrams cũng “nặng hơn đáng kể” so với hầu hết các phiên bản Leopard khác, “vì vậy Hoa Kỳ cần cung cấp cho Ukraine các thiết bị thay thế và kỹ thuật bổ sung,” Gustav C. Gressel, một thành viên chính sách cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Châu Âu (ECFR), nói với CNN.

Tại sao xe tăng Leopard 2 lại cần thiết?

Thông báo hôm thứ Tư đồng nghĩa với việc Ukraine sẽ sớm sở hữu một loại xe tăng hiện đại, điều này sẽ tăng cường đáng kể kho vũ khí của họ trước cuộc giao tranh mới, được dự đoán sẽ nổ ra vào mùa xuân.

Ukraine đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới của Nga có thể xảy ra trong những tuần tới, nhằm hoàn tất việc chiếm giữ các vùng Luhansk và Donetsk – mục tiêu chính do Tổng thống Vladimir Putin đặt ra cho “chiến dịch quân sự đặc biệt” của mình.

Tháng 12 năm 2022, sĩ quan cấp cao nhất của quân đội Ukraine, Tướng Valerii Zaluzhniy, cho biết rằng Ukraine dự đoán sẽ có một cuộc tấn công tiếp theo của Nga vào bất kỳ thời điểm nào từ cuối tháng 1 đến tháng 3 năm 2023.

Sự viện trợ quân sự trước đây, như hệ thống tên lửa HIMARS của Mỹ, có vai trò rất quan trọng trong việc giúp Ukraine ngăn chặn bước tiến của Nga và thực hiện một loạt cuộc phản công vang dội trong những tháng gần đây.

Kyiv hy vọng rằng xe tăng phương Tây sẽ có tác động tương tự đối với cuộc chiến hao tiền tốn của, chậm chạp và rất khốc liệt ở miền đông Ukraine.

Từ trước đến này, xe tăng được xem là cho vũ khí tấn công trực tiếp mạnh nhất được cung cấp cho Ukraine, một hệ thống được bọc thép và được trang bị tốt, được thiết kế để đối đầu trực diện với kẻ thù thay vì bắn từ xa. Nếu được sử dụng đúng cách với sự huấn luyện cần thiết, chúng có thể cho phép Ukraine chiếm lại lãnh thổ từ lực lượng Nga, vốn đã có thời gian đào tuyến phòng thủ.

Hoa Kỳ đã bắt đầu cung cấp các xe tăng T-72 được tân trang lại từ thời Liên Xô, nhưng các xe tăng hiện đại của phương Tây đã đi trước một thế hệ về khả năng nhắm mục tiêu và tìm kiếm kẻ thù. Các quan chức Ukraine cho biết họ cần vài trăm xe tăng chiến đấu chủ lực – không chỉ để bảo vệ các khu vực hiện tại mà còn để chiến đấu với kẻ thù trong những tháng tới.

“Tất nhiên, chúng tôi cần một số lượng lớn xe tăng phương Tây. Chúng tốt hơn nhiều so với các mẫu của Liên Xô và có thể giúp chúng tôi chiến đấu tốt hơn”, Trung tướng Serhiy Naiev chia sẻ với CNN.

Được gửi sẽ là bao nhiêu? 

Đức cho biết bước đầu tiên là họ sẽ gửi 14 xe tăng tới Ukraine và nhằm mục đích nhanh chóng đưa chúng vào vận hành trong quân đội.

Điều đáng lưu ý là hành động của Berlin có thể sẽ khuyến khích các quốc gia châu Âu khác hiện đang sở hữu những chiếc Leopard, cũng sẽ gửi hỗ trợ một số xe của họ. Thông thường, điều này sẽ cần sự chấp thuận của Đức và một số quốc gia đã tỏ ra do dự trong việc gửi xe tăng trừ khi một quốc gia thuộc liên minh đã làm điều tương tự.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba lên tiếng: “Tôi kêu gọi tất cả các đối tác mới có xe tăng Leopard 2 tham gia liên minh và cung cấp càng nhiều càng tốt, đã đến lúc rồi.”

Một số quân đội các nước châu Âu sử dụng Leopards. Tổng cộng, có khoảng 2.000 xe Leopard 2 rải rác khắp châu Âu, ở các mức độ sẵn sàng chiến đấu khác nhau.

Và nhiều quốc gia trong số đó đã bày tỏ mong muốn gửi một số máy bay chiến đấu tới Ukraine, với việc Ba Lan đang cố gắng tập hợp sự ủng hộ trong trường hợp Đức từ chối gửi máy bay của họ.

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte nói với đài truyền hình RTL News của CNN hôm thứ Tư rằng nước này sẽ “xem xét nghiêm túc” việc mua 18 xe tăng Leopard 2 mà nước này đang thuê từ Đức và gửi chúng tới Ukraine. Cần nói thêm rằng, Hà Lan không sở hữu bất kỳ chiếc xe tăng nào.

Tây Ban Nha cũng cho biết họ sẵn sàng phối hợp với các đồn minh gửi xe tăng, theo hãng tin EFE của Tây Ban Nha, trong khi Na Uy được cho là đang cân nhắc.

Hôm thứ Tư chính phủ của thủ tướng Scholz cho biết “Đức sẵn sàng trao cho các quốc gia đối tác những uỷ quyền tương ứng khi họ muốn nhanh chóng chuyển giao xe tăng Leopard 2 từ kho dự trữ cho Ukraine”.

Leopards không phải là xe tăng hiện đại duy nhất đang trên đường tới Ukraine. Quyết định của Đức hôm thứ Tư cho thấy nước này tham gia một phong trào ngày càng mạnh giữa các cường quốc NATO nhằm trang bị phương tiện cho Kiev.

Hoa Kỳ đang hoàn thiện những bước cuối cùng để gửi khoảng 30 xe tăng Abrams qua Đại Tây Dương cho Ukraine. Đầu năm nay, Vương quốc Anh cũng đã cam kết cung cấp 12 xe tăng Challenger 2.

Đức làm gì mà lâu thế?

Quyết định của Đức được đưa ra sau nhiều tuần chịu áp lực của phương Tây, kết thúc giai đoạn cân nhắc mà Berlin vốn đã khiến các đồng minh thất vọng và gây ra sự bức xúc ở Kiev.

Các quan chức Đức đã kết thúc hội nghị thượng đỉnh NATO vào thứ Sáu tuần trước mà không có thỏa thuận gửi xe tăng. Thay vào đó, các quan chức đã vận động hành lang để đặt điều kiện một khi Hoa Kỳ gửi xe tăng thì họ mới làm điều tương tự. Đồng thời Berlin cũng cho biết họ sẽ không cản trở các quốc gia khác tái xuất những chiếc Leopards, nhưng lại rất kín tiếng về lập trường của chính mình.

Gửi xe tăng vào Ukraine từng là một lằn ranh đỏ đối với các nhà lãnh đạo phương Tây, những người thường sẵn sàng cung cấp cho Kiev vũ khí phòng thủ để đẩy lùi mối đe dọa từ Nga nhưng lại tỏ ra miễn cưỡng khi cung cấp các hệ thống có thể giúp lực lượng Ukraine có được thế thượng phong.

Ban đầu, ở một số góc nhìn của NATO thì việc hỗ trợ quân sự quá mức sẽ có nguy cơ làm leo thang xung đột, và thậm chí có thể gây ra mối đe dọa tấn công hạt nhân.

Tuy nhiên, gần một năm sau cuộc chiến, giả định đó đã thay đổi – một phần không nhỏ nhờ vào các cuộc phản công thành công của Ukraine vào cuối năm 2022 và khả năng kết hợp các hệ thống vũ khí mới và phức tạp của phương Tây vào hệ thống quân sự của Ukraine.

Đức đã chậm hơn một số đồng minh trong việc buộc phải thay đổi cách tiếp cận này, với việc tân Bộ trưởng Quốc phòng Pistorius liên tục kêu gọi thêm thời gian trước áp lực toàn cầu và nhấn mạnh rằng việc gửi xe tăng sẽ đặt Berlin trước tình huống lợi bất cập hại. 

Nhưng hôm thứ Tư, Piotr Muller, phát ngôn viên của chính phủ Ba Lan, cho biết rằng “không còn nghi ngờ gì nữa, áp lực ngoại giao này đang thay đổi cách tiếp cận của Đức, và không chỉ dừng lại ở những chiếc xe tăng này.”

Nga đã phản ứng thế nào?

Nga đã phản ứng rất mạnh mẽ trước những báo cáo ban đầu rằng Đức và Mỹ sẽ gửi xe tăng tới Ukraine, giống như cách họ phản ứng với quyết định gửi xe tăng trước đó của Anh.

Các quan chức Kremlin cũng đã tìm cách coi việc gửi xe tăng là một hành động gây hấn chống lại Nga, thúc đẩy câu chuyện giả dối rằng cái gọi là hoạt động quân sự của họ là cần thiết để bảo vệ lợi ích của Nga hơn là chiếm Ukraine.

Đại sứ Nga tại Đức Sergei Nechaev cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Tư rằng quyết định của Berlin là “cực kỳ nguy hiểm” và đẩy cuộc xung đột “lên một cấp độ đối đầu mới”.

Cũng hôm thứ Tư, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với CNN rằng việc Hoa Kỳ và châu Âu tài trợ xe tăng cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine sẽ chỉ mang lại cho các quốc gia này “thêm đau khổ” và “gây thêm căng thẳng cho toàn bộ châu Âu”.

Ông Peskov cho biết nếu xe tăng Abrams do Mỹ sản xuất được giao cho Ukraine, chúng sẽ “cháy rụi giống như tất cả những cái khác” và chi phí của chúng sẽ là gánh nặng cho những người đóng thuế ở châu Âu.

Nhưng các đồng minh NATO đã ủng hộ động thái của Đức và đã nhiều lần phản đối cái cớ của Nga khi gây chiến.

Hôm thứ Tư, thủ tướng Anh Rishi Sunak viết trên Twitter “Quyết định đúng đắn của các đồng minh NATO và các quốc gia khi gửi xe tăng chiến đấu chủ lực tới Ukraine. Cùng với Challenger 2, chúng sẽ tăng cường hỏa lực phòng thủ của Ukraine. Cùng nhau, chúng tôi đang tăng cường nỗ lực để đảm bảo Ukraine chiến thắng trong cuộc chiến này và đảm bảo một nền hòa bình lâu dài.”

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói với CNN hôm thứ Tư: “Nếu chúng ta muốn Ukraine có thể chiếm lại lãnh thổ, chúng ta cần cung cấp cho họ nhiều khí tài hơn, cũng như vũ khí hạng nặng và hiện đại hơn”.

Ông nói thêm “Chúng ta cần đảm bảo rằng Tổng thống Putin sẽ không thể thắng trong cuộc chiến này. Ukraine có quyền tự vệ. Và trên hết, chúng ta có quyền hỗ trợ họ duy trì quyền đó.”

Có thể bạn quan tâm:

Thể Loại: Thế giới Tin tức thế giới